Gentse spitstechnologie voor antieke Romeinse steden

Een team van de Universiteit Gent onder leiding van professor Frank Vermeulen heeft tijdens een succesvolle zomercampagne een vernieuwende aanpak uitgetest om steden uit de Romeinse Oudheid in kaart te brengen. Doel van de archeologische missie was een beter inzicht verkrijgen in het ontstaan, de ontwikkeling en het uitzicht van verlaten Romeinse steden die nu niet of nauwelijks meer bebouwd zijn. Hiervoor werden moderne technieken ingezet die toelaten om deze steden in detail te reconstrueren zonder dat er grootschalige opgravingen aan te pas komen.

Door gebruik te maken van gecombineerde technieken zoals actieve luchtfotografie en infrarood fotografie met heliumballon, meting van magnetische verschillen in de bodem, elektrische weerstandsmeting en gebruik van georadar, werden een reeks uitzonderlijke resultaten geboekt. De onderzoekers brachten vier antieke steden in de vallei van de Potenza op zeer gedetailleerde wijze in beeld, waarbij vrijwel alle elementen van het stadsplattegrond in zichtbaar zijn: de stadsmuren met poorten, het interne stratennet, de voornaamste publieke gebouwen, de rijke woonhuizen met mozaïekvloeren, de winkels en ateliers van de toenmalige middenklasse en de begraafplaatsen van de stedelingen. De graad van detail waarmee de meeste, voorheen onbekende gebouwen, monumenten en stadsstructuren werden doorgelicht is opzienbarend. Het Gentse onderzoek legt de krijtlijnen vast van een vernieuwde aanpak die in de toekomst op minder dure en vooral minder destructieve wijze kan gebeuren.

De streek waar het team van Prof. Vermeulen deze onderzoeksmethode toepast, de antieke landstreek Picenum, is nog sterk agrarisch en leent zich voor deze aanpak. Het gebied werd in de Romeinse tijd gedomineerd door een belangrijke Romeinse weg (Via Flaminia) en enkele Romeinse steden. Dit Italische volk uit de Adriatische kustzone, dat nauwe contacten onderhield met Grieken, Kelten en Etrusken vooraleer door Rome te worden ingepalmd, is nog bijzonder slecht gekend. Het is de bedoeling van de Gentse onderzoekers om hun integratie in de Romeinse samenleving te bestuderen. Door vergelijking met de hier in de Potenza vallei opgerichte Romeinse koloniestad Potentia met een aantal landinwaarts gelegen steden (Trea, Ricina, Septempeda), kan het ingewikkelde proces van stadsvorming dat aan de oorsprong ligt van de Westerse beschaving nauwgezet geanalyseerd worden. Website: http://www.flwi.ugent.be/potenza/


Guido Van Peeterssen.