Belgische universiteiten neemt deel aan Foton M3 missie

Op 14 september werd een onbemande Foton-M3 onderzoekscapsule succesvol gelanceerd met een Sojoez U raket vanaf de lanceerbasis Baikonoer in Kazachstan. Aan boord zijn 35 Europese experimenten, waaronder acht Belgische, die twaalf dagen in een baan rond de aarde blijven. De Europese experimenten worden gevolgd door ESA's Payload Operations Centre in Kiruna, Zweden. Na twaalf dagen baantjes cirkelen op 300 km hoogte is het niet de 6,5 ton zware Foton maar een 2,5 ton wegende bolvormige terugkeercapsule die terug door de dampkring breekt en landt op de grens van Rusland en Kazachstan. Foton heeft in totaal vierhonderd kilogram aan experimenten, onder andere op het gebied van vloeistoffen, biologie, kristalgroei en kosmische straling aan boord. Eén van de experimenten moet leiden tot meer efficiënte oliewinning op aarde. Anderen onderzoeken bijvoorbeeld de gevolgen van gewichtloosheid op de menselijke botten en het kristallisatieproces in nieuwe materialen.
In de afgelopen week heeft een team van de vakgroep moleculaire biotechnologie van de UGent cellen verpakt voor de ruimtemissie met de FOTON M3. De cellen werden tijdens het weekend van 9 september in de ESA laboratoria van ESTEC (Noordwijk Nederland) verpakt voor verzending. Dit experiment dat gesteund wordt door de vakgroep Moleculaire Biotechnologie van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de UGent, bestudeerd het effect van kosmische stralen. De cellen zijn verpakt in speciaal ontworpen modules die toelaten de impact van hoge energie partikels te volgen per cel. Twee parallelle experimenten worden uitgevoerd in de nieuwe BIOBOX 6, die uitgerust is met een centrifuge om een kunstmatig zwaartekrachtveld te genereren. Op die manier zal nagegaan worden in hoeverre de micrograviteit of gewichtloosheid in combinatie met straling een verhoogd risico geeft in verdere bemande ruimtevaartmissies.

De KU Leuven doet onderzoek naar de invloed van micrograviteit op het menselijk beendergestel via het Freqbone en Osteogene experiment. Nog in de Biobox vindt het Connect experiment van de ULG en de Nederlandstalige Vrije Universiteit Brussel plaats naar de invloed van gewichtloosheid op bindweefselcellen. Op het vlak van vloeistoffenfysica laat de Franstalige Vrije Universiteit van Brussel, die herhaaldelijk ruimteonderzoek op dit vlak laat verrichten, research doen naar de stabiliteit van aardolie. Wetenschappers van de ULB en de universiteit van Luik hebben een gezamenlijk experiment op het vlak van de kristallisatie van eiwitten.Op het vlak van technologie laat Redshift uit Sint-Niklaas met DIMAC een proef doen op het vlak van accelerometers, die van belang zijn bij ruimtevluchten. Euro Heat Pipes uit Nijvel experimenteert via TEPLO naar warmtegeleidingsystemen voor ruimtetuigen. Opvallend tijdens deze missie is het YES-2 experiment van 450 studenten. Op 25 september zal een kleine terugkeercapsule, die met een kabel van 30 km met het moederschip verbonden is, zich losmaken en terugkeren in de atmosfeer. De studenten willen met de baanbrekende proef aantonen dat het mogelijk is kleine nuttige ladingen aan een fractie van de kost van en veel eenvoudiger dan de huidige methodes naar de Aarde te laten terugkeren. Meer nieuws op http://www.esa.int/esaCP/index.html

Guido Van Peeterssen.